Giriş
Konaklama vergisi, 7194 sayılı Kanun ile yeniden düzenlenen 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 34 üncü maddesinde düzenlenmiş; verginin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslara 14/12/2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Konaklama Vergisi Uygulama Genel Tebliğinde yer verilmiştir.
Konaklama vergisi 1/1/2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Bu Rehberde; konaklama vergisinin kapsamı, konaklama vergisine tabi hizmetler, vergiyi doğuran olay, mükellef, istisnalar, matrah, oran ve beyan gibi konulara ilişkin açıklamalar ve örnekler yer almaktadır.
Konaklama vergisinin konusuna; otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart otel, misafirhane, kamping, dağ evi, yayla evi gibi konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan (yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, spor, termal ve benzeri alanların kullanımı gibi) hizmetler girer.
Konaklama vergisinin uygulanmasında hizmetten yararlananın uyruğuna veya yerleşik olduğu ülkeye bakılmaz.
Verginin uygulanmasında, konaklama tesisleri bakımından herhangi bir sınırlandırma yoktur.
Konaklama tesisinin türü, sınıfı, niteliği, ilgili mevzuatta yer alan tarif ve tanımlamaları ve ilgili mevzuata göre turizm işletmesi belgesi ve/veya işyeri açma/ işletme belgesi olup olmadığına bakılmaksızın, konaklama hizmeti sunan bütün tesislerde verilen hizmetler konaklama vergisine tabidir.
Aşağıda belirtilen tesislerde verilen geceleme hizmetleri ve bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetler, konaklama vergisine tabidir:
Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelikte yer alan;
- Oteller, tatil köyleri, butik oteller, özel konaklama tesisleri, moteller, pansiyonlar, apart oteller,
- Sağlıklı yaşam tesisleri ile bünyesinde konaklama tesisi bulunan termal tesisler,
- Çiftlik evi, köy evi, yayla evi, dağ evi, kampingler, konaklama amaçlı mesire yerleri,
- Turizm kompleksleri, tatil merkezleri, eğlence merkezleri, personel eğitim tesisleri, özel tesisler gibi geceleme hizmeti de sunan diğer
Lojman olarak tahsis edilenler hariç olmak üzere; her ne ad altında ve sürede olursa olsun kamu ya da özel sektörün tasarrufunda olan yerlerde personelin konaklaması için ayrılan misafirhane, konukevi, dinlenme tesisi, kamp gibi tesisler,
İlgili mevzuata göre işletilen uygulama otelleri,
Yukarıda sayılanlar dışında kalan, turizm işletmesi belgesi ve/veya işyeri açma/ işletme belgesi olup olmadığına bakılmaksızın geceleme hizmeti sunan diğer tüm tesisler.
Sosyal Hizmetler Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde tanımlanan sosyal hizmet kuruluşlarınca korunmaya, bakıma ve yardıma ihtiyacı olanlara verilen geceleme hizmetleri ile herhangi bir geceleme hizmeti sunulmayan, mola noktaları gibi tesislerde verilen hizmetler konaklama vergisinin konusuna girmez.
Konaklama vergisi, konaklama tesisi bünyesinde kurulan çadırda, tesiste bulunan ya da yer tahsisi yapılan karavanda gerçekleşen geceleme hizmetleri için hesaplanır. Herhangi bir konaklama tesisi bünyesinde kurulmayan çadır veya karavanlardan konaklama vergisi alınmaz.
Kampinglerde konaklayanların geceleme ihtiyaçlarını kendi imkânlarıyla karşılayıp karşılamaması veya gecelemenin, işletmeye ait olsun olmasın çadır, çadır-araba, çekme karavan, motokaravan, bungalov gibi ünitelerde yapılması, hizmetin geceleme hizmeti mahiyetini etkilemez.
Konaklama vergisi uygulamasında geceleme hizmeti, konaklama tesislerinde oda veya yer tahsis etmek suretiyle verilen, tesiste günlük yatma, barınma ve kalma hizmetini ifade eder.
Hizmetin sunumu, geceleme hizmetinin sunulacağı odanın, birden fazla kişinin bir arada konaklayabildiği yerlerde yatağın kişinin tasarrufuna bırakılmasıyla başlar.
Günlük gecelemelerde kişinin gecelemeyi tamamlamaksızın tesisten ayrılması durumunda da konaklama vergisi aranır.
Birden fazla günü kapsaması beklenen ancak tamamlanmayan geceleme hizmetlerinde fiilen hizmetin sunulduğu günler esas alınır.
Örnek: (A) kişisi, (B) konaklama tesisine geceleme amacıyla bir günlüğüne giriş yaparak kendisine tahsis edilen odaya yerleşmiştir. Aynı günün akşamı geceleme bedelini ödeyerek tesisten ayrılmıştır. Bu durumda, geceleme tamamlanmamış olsa dahi, konaklama vergisi hesaplanır.
Örnek: (C) kişisi, (D) oteline 7 gece boyunca konaklamak amacıyla giriş yapmıştır. Konaklamanın üçüncü gününde yalnızca 3 günlük geceleme hizmeti bedelini ödeyerek tesisten ayrılmıştır. Bu durumda, tesise giriş sırasında müşteriyle anlaşılan konaklama süresi dikkate alınmaksızın kişinin tesiste gecelediği günler için konaklama vergisi hesaplanır.
Geceleme hizmetiyle birlikte konsept olarak pazarlanan/satılan ve konaklama tesisi bünyesinde sunulan yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ile havuz, spor, termal vb. alanların kullanımı gibi hizmetler, konaklama faturasında ayrıca gösterilse ya da bu hizmetler için ayrıca fatura düzenlense dahi konaklama vergisine tabidir.
Geceleme hizmetiyle birlikte sunulan diğer hizmetlerin, tesisin kendi imkânlarıyla veya tesis tarafından kısmen ya da tamamen tesis bünyesi dışından temin edilerek sunulmasının vergi uygulamasına etkisi yoktur.
Örnek: Pansiyon işleten (A), oda + kahvaltı konaklama seçeneğinde yer alan kahvaltı hizmetini, düzenlediği konaklama faturasında ayrıca gösterse ya da bu hizmet için ayrıca fatura düzenlese dahi, geceleme hizmetiyle birlikte pazarlanmak veya satılmak suretiyle tesis bünyesinde sunulan söz konusu hizmet konaklama vergisine tabidir.
Konaklama tesisinde konaklamayanlara (geceleme hizmeti almayanlara) verilen günübirlik hizmetler vergiye tabi değildir.
Tesis bünyesi dışındaki hizmetleri de kapsayacak şekilde yapılan (örneğin; ulaşım, transfer, gezi, rehberlik, müzelere giriş ve benzeri hizmetleri içeren) konsept satışlarda, her bir hizmetin mahiyeti ve tutarının açıkça gösterilmesi suretiyle konaklayana tesis bünyesi dışında sunulan hizmetler için ayrıca fatura düzenlenmesi veya bu hizmetlere ilişkin bedellerin konaklama hizmeti nedeniyle düzenlenecek faturada ayrıca gösterilmesi halinde, bu hizmetler üzerinden konaklama vergisi hesaplanmaz. Bu durumda vergi, sadece konaklama hizmetleri üzerinden alınır.
Örnek: Özel konaklama tesisi işleten (F) tarafından, Kapadokya’da bulunan tesisinde üç gece her şey dahil konaklama ile birlikte tesis bünyesi dışında sunulacak balon turu satışında, balon turu için konaklayana ayrıca fatura düzenlenmesi halinde veya balon turuna ilişkin bedelin konaklama faturasında ayrıca gösterilmesi halinde, konaklama hizmetinden bağımsız olarak faydalanılan ve tesis bünyesi dışında sunulan söz konusu hizmetten dolayı konaklama vergisi hesaplanmaz.
Konaklama tesislerinde geceleme hizmetinden bağımsız olarak sunulan sünnet, düğün, kokteyl, toplantı, kongre, sempozyum ve benzeri organizasyon hizmetleri konaklama vergisinin kapsamında değildir.
Söz konusu organizasyon hizmetlerinin konaklamayı içerecek şekilde sunulması halinde, düzenlenen faturada organizasyon hizmetinin mahiyeti ve tutarının açıkça gösterilmesi veya bu hizmetler için ayrıca fatura düzenlenmesi halinde bu hizmetler üzerinden konaklama vergisi hesaplanmaz. Bu durumda vergi, sadece konaklama hizmetleri üzerinden alınır.
Tesis bünyesi dışındaki hizmetleri de kapsayacak şekilde yapılan ve hizmet sunumları ayrı faturalandırılan veya aynı faturada ayrıca gösterilen satışlarda, konaklama vergisi matrahı, konaklama hizmetine ilişkin emsal bedelden düşük olamaz.
Vergiyi doğuran olay, verginin konusuna giren hizmetlerin sunulması ile meydana gelir. Bedelin bir kısmının veya tamamının hizmetin sunumundan önce veya sonra tahsil edilmesinin veya hiç tahsil edilmemesinin vergiyi doğuran olaya tesiri yoktur.
Acentalar veya konaklama tesisleri tarafından konaklama tarihinden önce satılan hizmetlerde vergi, hizmetin konaklayana sunulmasıyla doğar.
Hizmetin sunulmasından önce fatura veya benzeri belgeler düzenlenmesi durumunda vergiyi doğuran olay gerçekleşmez.
Tesisi işletenlerin ve yakınlarının veya işletme personelinin konaklama hizmetlerinden karşılıksız veya bedelsiz olarak yararlandırılması ya da diğer şahıslara promosyon, eşantiyon, hediye, tanıtım ve benzeri adlar altında bedelsiz olarak konaklama hizmetleri sunulması hallerinde vergiyi doğuran olay gerçekleşmiş sayılır.
Konaklama tesisi bünyesinde, tesis personelinin yalnızca kendi kullanımı için tahsis edilmiş yerlerde gecelemesi verginin kapsamına girmez.
Konaklama vergisinin mükellefi, verginin konusuna giren hizmetleri sunanlardır. Tesisin mülkiyetinin işletene ait olup olmamasının, tesisin kamu veya özel sektör, gerçek veya tüzel kişiler ya da tüzel kişiliği bulunmayan teşekküller tarafından işletilmesinin mükellefiyete tesiri yoktur.
Mükellefiyet, konaklama tesisi işletenin KDV yönünden bağlı olduğu vergi dairesince, KDV mükellefiyeti bulunmayanlar bakımından ise tesisin bulunduğu yer vergi dairesince tesis edilir.
Verginin mükellefi, konaklama hizmetlerinin sunulduğu tesisi fiilen işletenlerdir.
KDV mükellefiyeti bulunan mükelleflerin mükellefiyet tesisine ilişkin işlemleri, konaklama vergisi beyannamelerini elektronik ortamda onayladıkları anda sistem tarafından otomatik olarak gerçekleştirilir. Mükelleflerin KDV yönünden bağlı bulundukları Vergi Dairesi Müdürlüğü/Malmüdürlüklerine başvurarak da mükellefiyet tesisine ilişkin işlemlerini gerçekleştirmeleri mümkündür.
KDV mükellefiyeti bulunmayanların konaklama vergisi mükellefiyeti tesis ettirmek için İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden “Konaklama Vergisi Beyannamesi Mükellefiyet Açılış Dilekçesi” ile başvuruda bulunurlar. Bu yolun kullanılmaması durumunda, tesisin bulunduğu yer Vergi Dairesi Müdürlüğü/Malmüdürlüklerine başvurularak mükellefiyet tesis ettirilebilir.
KDV mükellefiyeti bulunmayan mükelleflerin, aynı il sınırları içindeki aynı veya farklı Vergi Dairesi Müdürlüğü/Malmüdürlüklerinin yetki alanında bulunan tüm konaklama tesisleri için, talep etmeleri durumunda, ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı (bulunmayan illerde Defterdarlık) tarafından uygun görülecek Vergi Dairesi Müdürlüğü/Malmüdürlüklerine başvurarak tek mükellefiyet tesis ettirmeleri mümkündür.
- Öğrenci yurtları, pansiyonları ve kamplarında öğrencilere,
- Karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve bunların diplomatik haklara sahip mensupları ile uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve mensuplarına,
verilen hizmetler konaklama vergisinden müstesnadır.
Öğrenci yurtları, pansiyonları ve kamplarında, arızi olarak öğrenci olmayanlara verginin konusuna giren hizmetlerin sunulması durumunda, söz konusu satışlar için istisna uygulanmaz.
Konaklama vergisinin matrahı, verginin konusuna giren hizmetler karşılığında, KDV hariç, her ne suretle olursa olsun alınan veya bu hizmetler için borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamıdır.
Konaklama vergisi matrahına KDV dahil edilmez.
Sunulan konaklama hizmetlerine ilişkin vade farkı, fiyat farkı, kur farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerler de matraha dâhildir.
Konaklama vergisinin oranı % 2’dir.
Bedelin döviz ile hesaplanması durumunda döviz, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarihte geçerli olan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk parasına çevrilir. Merkez Bankasınca Resmî Gazete’de ilan edilmeyen dövizlerin Türk parasına çevrilmesinde vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarihteki cari kur esas alınır.
Vergilendirme dönemi, faaliyette bulunulan takvim yılının birer aylık dönemleridir.
Konaklama vergisi, vergilendirme dönemini takip eden ayın 26 ncı günü akşamına kadar KDV yönünden bağlı olunan vergi dairesine, KDV mükellefiyeti bulunmayanlarca ise tesisin bulunduğu yer vergi dairesine elektronik ortamda beyan edilir. Vergi beyanname verme süresi içinde ödenir.
Konaklama vergisi mükellefleri, bir vergilendirme döneminde vergiye tabi işlemleri bulunmasa dahi bu dönemlerle ilgili olarak beyanname vermek zorundadır.
Konaklama hizmetinin müşteriye acenta tarafından konaklama vergisi dahil satılması ve bu durumun konaklama tesisine ispat ve tevsik edilmesi şartıyla, konaklama vergisi konaklama tesisi tarafından konaklama hizmetine ilişkin acentaya düzenlenecek faturada gösterilir.
Acenta tarafından müşteriye düzenlenen faturada konaklama vergisi gösterilmez.
Konaklama vergisi, konaklama tesislerince düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilir. Bu vergiden herhangi bir ad altında indirim yapılamaz.
Konaklama hizmetinin sunumundan önce fatura ve benzeri belge düzenlense dahi, bu belgede konaklama vergisi gösterilmez.
Örnek: Otel işleten (G) tarafından KDV hariç 5.000 Türk lirası karşılığında sunulan tam pansiyon konaklama hizmetine ilişkin olarak müşteriye aşağıdaki şekilde fatura düzenlenir.
|
Konaklama Bedeli (KDV hariç) |
5.000 TL |
|
Hesaplanan Konaklama Vergisi Tutarı (5.000 TL X %2) |
100 TL |
|
KDV Matrahı |
5.000 TL |
|
Hesaplanan KDV Tutarı (5.000 TL X %8) |
400 TL |
|
Genel Toplam |
5.500 TL |
Beyannamede fazla veya yersiz olarak hesaplanan vergi, öncelikle mükellef tarafından alıcıya/konaklayana iade edilmek zorundadır. İlgili dönem beyanlarının düzeltilmesini takiben fazla veya yersiz hesaplanan ve ödenen verginin iadesi, 429 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde talep edilebilir.
Kaynak: Gelir İdaresi Başkanlığı - Konoklama Vergisi Rehberi 2023- Yayım Tarihi: 1 Şubat 2023
Bizimle iletişime geçmek ya da konuya ilişkin daha fazla bilgi almak için iletişim butonuna tıklayınız.
İLETİŞİM