33 Okuma
Yeminli Mali Müşavirlik Denetim Sürecinde Dijitalleşme: Elektronik Karşıt İnceleme Tutanakları
1. Giriş
24 Aralık 2025 tarihli ve 33117 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporlarına Eklenen Karşıt İnceleme Tutanaklarının Elektronik Ortamda Gönderilmesi Hakkında Tebliğ (Sıra No: 1) ile Türk vergi sisteminde denetim ve tasdik süreçleri için önemli bir adım atılmıştır. Yeminli Mali Müşavirlik (YMM) tasdik raporlarının ekini oluşturan karşıt inceleme tutanaklarının (KİT) Dijital Vergi Dairesi üzerinden elektronik ortamda oluşturulması, onaylanması ve gönderilmesi usulü benimsenmiştir.
Vergi denetiminde doğruluğun tespiti amacıyla kullanılan karşıt inceleme mekanizması, dijital dönüşüm stratejileri kapsamında modernize edilmektedir. Tebliğ, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) mükerrer 227 ve 257'nci maddelerinden alınan yetkiye dayanarak; bürokrasiyi azaltmayı ve veri güvenliğini artırmayı hedeflemektedir.
2. Uygulamanın Kapsamı ve Dijital İmza Eşdeğerliği
Dijital Vergi Dairesi (dijital.gib.gov.tr) üzerinden yürütülecek olan yeni sistemde, YMM ve mükellef etkileşimi tamamen elektronik arayüzlere taşınmaktadır. Tebliğ'in 5'inci maddesi uyarınca, sistem üzerinden verilen onaylar; YMM’ler için mühürlü ve imzalı belge, mükellefler için ise ıslak imzalı resmi beyan hükmünde kabul edilmektedir. Bu düzenleme, kağıt tabanlı belgelerin ispat gücünü dijital veri sistemine devretmektedir.
3. Meslek Mensupları Arasındaki Görev Dağılımı ve Yetkilendirme
Düzenleme, YMM ve SMMM (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) arasındaki iş birliğini dijital bir hiyerarşiye oturtmaktadır. Şöyle ki;
-
Görüntüleme ve Düzenleme Yetkisi: Mükellef, alt kullanıcı yetkilendirmesiyle SMMM’ye tutanaklar üzerinde çalışma izni verebilir.
-
Onay Yetkisi: Hukuki sorumluluğun paylaştırılması ilkesi gereği, nihai onay yetkisi yalnızca mükellefe veya kanuni temsilcisine bırakılmıştır.
4. Süre Yönetimi ve Hak Düşürücü Cezai Hükümler
Tebliğ, denetim süreçlerinin akışını hızlandırmak adına 30 günlük bir hak düşürücü süre öngörmüştür. Karşıt inceleme talebine bu süre zarfında yanıt vermeyen mükellefler, VUK Mükerrer 355'inci maddesi kapsamında "özel usulsüzlük" cezası ile karşı karşıya kalacaktır. Bu durum, idarenin denetim hızını artırma kararlılığını göstermektedir.
5. Uygulamada İhtiyari ve Zorunlu Dönemler
İdarenin teknolojik adaptasyon sürecini yönetmek adına belirlediği takvim şu şekildedir:
-
01.01.2026: Sistemin ihtiyari olarak pilot uygulamaya açılması.
-
01.07.2026: Zorunlu uygulama aşaması. Bu tarihten itibaren kağıt ortamında düzenlenen tutanaklar "hukuki yokluk"la malul olacak ve vergi dairelerince dikkate alınmayacaktır.
6. Sonuç
24 Aralık 2025 tarihli Tebliğ ile getirilen düzenleme, Türk maliye yönetiminde "Kağıtsız Ofis" ve "Şeffaf Denetim" hedeflerine hizmet eden bir düzenlemedir. Yapılan analiz sonucunda şu temel sonuçlara ulaşılmaktadır.
- Operasyonel Verimlilik: Posta ve kurye gibi fiziksel süreçlerin ortadan kalkmasıyla, YMM tasdik raporlarının tamamlanma süresi kısalacak ve maliyetler minimize edilecektir.
- Veri Bütünlüğü: Karşıt inceleme tutanaklarının doğrudan idarenin sisteminde (Dijital Vergi Dairesi) oluşturulması, veri manipülasyonu riskini azaltarak vergi güvenliğini pekiştirecektir.
- Hukuki Kesinlik: Dijital onayların ıslak imza ile eşdeğer sayılması, e-tebligat ve e-rapor uygulamalarıyla uyumlu bir hukuki zemin oluşturmuştur.
- Cezai Risk: Mükelleflerin 30 günlük süre kuralına uyum sağlaması, operasyonel bir zorunluluktan ziyade yasal bir risk yönetimi unsuru haline gelmiştir.
1 Temmuz 2026 itibarıyla YMM tasdik süreçlerinde yeni bir paradigma başlamaktadır. Meslek mensuplarının ve mükelleflerin bu tarihe kadar teknik altyapılarını uyumlu hale getirmeleri, olası cezai yaptırımların önüne geçilmesi ve tasdik raporlarının geçerliliği açısından önemlidir.
Ferdi Asım Hellaç
Mali Müşavir
YASAL UYARI : İnternet sitemizde yer alan yazıların tüm hakları saklıdır. Ancak yazar ve site kaynağının aktif linkine yer verilerek alıntı yapılabilir. YAZILAR AYNEN YAYIMLANAMAZ. Aksi yönde eylemler hakkında Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki tazminat ve ceza hükümlerinin uygulanması için hukuki süreçler başlatılacaktır.
Paylaş
